ikili sarmal ne demek?

İkili Sarmal (DNA) Hakkında Bilgi

İkili sarmal, özellikle de DNA (Deoksiribo Nükleik Asit) için kullanılan bir terimdir. DNA molekülünün üç boyutlu yapısını tanımlar. Bu yapı, iki uzun polinükleotit zincirinin birbirleri etrafında sarmal şekilde dönerek oluşturduğu bir merdivene benzer.

Temel Özellikleri:

• Çift Zincirli Yapı: DNA, iki polinükleotit zincirinden oluşur. Bu zincirler birbirlerine hidrojen bağları ile bağlanır.
• Sarmal Şekil: Zincirler, hayali bir eksen etrafında sarmal bir yapı oluştururlar. Bu sarmal, genellikle sağa doğru döner (sağ-elli sarmal).
• Nükleotitler: Her zincir, nükleotit adı verilen alt birimlerden oluşur. Bir nükleotit, bir deoksiriboz şekeri, bir fosfat grubu ve bir azotlu bazdan meydana gelir.
• Azotlu Bazlar: DNA'da dört farklı azotlu baz bulunur:
  • Adenin (A): https://www.nedemek.page/kavramlar/Adenin
  • Timin (T): https://www.nedemek.page/kavramlar/Timin
  • Guanin (G): https://www.nedemek.page/kavramlar/Guanin
  • Sitozin (C): https://www.nedemek.page/kavramlar/Sitozin
• Baz Eşleşmesi: İki zincir arasındaki bazlar belirli bir kurala göre eşleşir: Adenin (A) her zaman Timin (T) ile, Guanin (G) ise her zaman Sitozin (C) ile eşleşir. Bu kurala baz eşleşmesi veya tamamlayıcı baz eşleşmesi denir.
• Fosfodiester Bağları: Nükleotitler, fosfodiester bağları aracılığıyla birbirlerine bağlanarak uzun zincirler oluştururlar. Bu bağlar, şeker ve fosfat grupları arasında kurulur.
• Antiparalel Yönelim: İki DNA zinciri birbirine antiparaleldir. Yani, bir zincir 5' ucundan 3' ucuna doğru ilerlerken, diğer zincir 3' ucundan 5' ucuna doğru ilerler. 5' ve 3' uçları, deoksiriboz şekerindeki karbon atomlarının numaralandırılmasından gelir.

Önemi:

DNA'nın ikili sarmal yapısı, genetik bilgiyi saklamak, kopyalamak ve aktarmak için ideal bir yapıdır. Baz eşleşmesi kuralı, DNA'nın kendini hatasız bir şekilde kopyalamasını sağlar. Ayrıca, DNA'nın bu yapısı, protein sentezi gibi önemli biyolojik süreçler için bir şablon görevi görür.

Keşfi:

DNA'nın ikili sarmal yapısı, 1953 yılında James Watson ve Francis Crick tarafından keşfedilmiştir. Bu keşif, modern biyolojinin temel taşlarından biri olarak kabul edilir. https://www.nedemek.page/kavramlar/DNA

Kategoriler